Erdoğan ALTINKAYNAK

Halk şiiri özellikle Âşık Edebiyatı şiirleri üzerine, Türkiye’de yapılan tahlil ve tenkitler henüz yerine oturmamıştır. Tahlil ve tenkitler klasik olarak şekil özellikleri hakkında bilgi verme, dörtlükleri izah etmeye çalışma, âşıkların hayat hikâyeleri ile çalışmayı birleştirip sonlandırılmaktadır. Sembolleri, benzetme unsurlarını, yaşanılan coğrafya ile birleştirmeden ve şairi içinde yaşadığı topluma ait değer yargılarını nasıl kullandığına dair bir bilgi aktarmadan yapılacak tahlil ve tenkitlerin eksik olacağını düşünüyoruz. Kuzeydoğu Anadolu bölgesi hem etnik kimlik açısından ve hem de coğrafi özellikler açısından diğer bölgelerden farklılıklar gösterir. Kars – Ardahan sınırları içerisinde yaşayanlar daha çok hayvancılık ile geçinirler. Iğdır ve Artvin ise her türlü ziraatın yapılabildiği illerdir. Kars – Ardahan coğrafyasında kışlar oldukça soğuk, yazları ise serindir.  Bölgede farklı etnik kimlikte ve inanç yapısında topluluklar yaşamaktadır. Alevi, Sünni, Caferi; Azeri, Terekeme, Yerli, Türkmen, Kürt, Çerkez, Zaza bu toplulukları oluşturur. Böyle bir renklilik bölgede mizahi unsurların da çeşitlenmesine sebep olmaktadır. Âşık Bahattin Yıldızoğlu, Âşık Şenlik koluna mensup ve günümüz Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde ustalık derecesine yakın bir âşıktır. Yurt içi ve yurt dışında sanatını icra etme imkânı bulmuştur. Kendisine mahsus hicivleri ile tanınır.  1997 yıllarında yakından tanıdığımız Yıldızoğlu, hayvancılığa yönelik tarım bölgesinde yaşamış ve bu bölgenin coğrafi, sosyal ve kültürel birikimlerini eserlerine başarıyla yansıtmıştır. Bu çalışmada Âşık Bahattin Yıldızoğlu’nun bazı şiirlerinden hareketle sanatına etki eden unsurları ele alacağız.  Âşık Bahattin Yıldızoğlu’nun şiirlerinden hareketle yapacağımız tahlilin, bundan sonraki çalışmalara ışık tutması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Âşık Edebiyatı, Bahattin Yıldızoğlu, Kars, Kuzeydoğu Anadolu Âşıklık Geleneği, Âşıklar Kahvesi