Doğukan ÖZCAN

İnsan gücü yerine başka bir enerji gücü kullanmanın ilk örneklerinden biri olan değirmenler klasik dönemin (1300-1600) önemli sanayi tesislerindendir. Bu tesisler hakkında en detaylı bilgiler Osmanlı tahrir defterlerinde ve kanunnamelerde yer almaktadır. Çalışmamızdaki amaç XVI. yüzyıl Çıldır Eyaleti Büyük Ardahan Sancağı'ndaki değirmen ve bezirhanelerin durumlarını 1595 tarihli "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistan" tahrir defteri ışığında incelemekten ibarettir. Tahrir defteri verilerine göre Büyük Ardahan Sancağı'nda toplam 224 su değirmeni ve sekiz bezirhane bulunmaktadır. Su değirmenleri tahrir defterleri ve kanunnamelerde "asiyâb" olarak tanımlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Çıldır Eyaleti, Büyük Ardahan Sancağı, Mufassal Defter, Asiyâb, Bezirhane