Erdoğan ALTINKAYNAK

Halk Edebiyatı, özellikle Âşık Edebiyatı metinlerinin tahlili meselesine pek itibar edilmemiş, tahlil ve şerhine gidilmemiştir. Bu çalışma ile bundan sonraki çalışmalara örnek teşkil edilecek şekilde, asrımızın en ünlü âşıklarından Reyhani’nin 4 şiiri ele alınarak tahlil edilmiştir. Tahlil yapılırken aşığımızın yaşadığı coğrafya ve içinde bulunduğu ekonomik hayat tezahürü dikkate alınmıştır. Asıl adı Yaşar Yılmaz olan aşığımız 1932 yılında Erzurum’un Hasankale (Pasinler) İlçesi, Alvar Köyü’nde doğmuştur. Şiirinden de anlaşılacağı üzere çok sevdiği Erzurum’dan ayrılıp Bursa’ya yerleşmiş ve orada 10 Aralık 2006 tarihinde vefat etmiştir. Ustası tek değildir. Doğup büyüdüğü çevre sözlü kültür açısından oldukça zengin bir bölgedir. Öncelikle çevrede tanınan ve türküleri söylenen âşıkların yanı sıra, Huzuri Baba, Nihani, Cevlani, Efkari ile Gülistan Çobanoğlu gibi âşıklardan gelenek ve usul öğrenmiştir. Yani onun ilk ustası yaşadığı çevredir. Âşık Nihani ile atıştığını söylediği bir eseri de vardır. Her ne kadar doğduğu ve 18 yaşına kadar hiçbir yere ayrılmadan yaşadığı çevre belli ise de bu yaştan sonra hem Türkiye’nin ve hem de yurt dışındaki çeşitli ülkelerin çeşitli şehirlerini gezip görmesi onun şiir ve sanatına etki etmiş, ufkunu genişletmiştir. Türkiye’de liderlerle birlikte değişen dönemler, fikir akımları, dünya görüşleri, âşıklık geleneğinde de etkili olmuş, moda muhtevalar hususunda aşığımız da akımlara kapılmıştır. Bu çalışmada Aşık Yaşar Reyhani’nin içinde yaşadığı ekonomik duruma göre eserlerinin tahlili yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Âşık edebiyatı, Reyhani, yaşam tarzı, Erzurum, hayvancılık