Leyla DERVİŞ
Çalışmamızda, Ahıska Türklerinin ortaya çıkışı ve yerleşim alanları tarihsel süreç içerisinde ele alınacaktır. Başta Çarlık Rusya’sı, Sovyetler Birliği olmak üzere yaşamak zorunda kaldıkları diğer bazı ülkelerde uygulanan etnik ve ayırımcı politikalar karşısında Ahıska Türklerinin var olma mücadeleleri incelenecektir. Bununla birlikte Çarlık ve Sovyet hükümetlerinin Ahıska Türklerine nasıl ve ne şekilde baskı politikaları uyguladıkları ve bu politikalarının ne gibi sonuçlar doğurduğu irdelenecektir. Bu politikanın artan bir eğilimi vardı, örneğin Çarlık Rusya’sı döneminde Ahıska Türklerine yalnızca medeni yasal haklarının kısıtlanması ile ilgili baskı politikaları uygulanırken Sovyet hükümeti döneminde ise sürgün edilme, etnik azınlığa karşı en aşırı ayrımcılık biçimlerinden biri olarak sıkça başvurulan temel siyasi yöntem haline gelmiştir. Aynı zamanda, Sovyetler Birliği’nin çöküşü, Ahıska Türklerinin hayatını daha da zorlaştırmıştır. Sovyet sonrası devam eden süreçte, Özbekistan’da yaşayan Ahıska Türkleri, uygulanagelen ağır siyasal baskıların ötesine geçilerek toplu katliamlarla etnik açıdan yok edilmek istenen mazlum topluluk haline gelmişlerdir. Ermenistan’da da Dağlık Karabağ çatışmasının tırmanması sonucu Ermenilerin hedefi haline geldikleri için kaçarak mülteci olmuşlardır. Günümüz Rusya’sında da, yetkililer ve Kazak yönetimi tarafından, Krasnodar ve Stavropol bölgelerinde yerleştikleri için ayrımcılığa ve baskılara maruz kalmaktadırlar. 1990'lı yıllarda bu bölgelerde Ahıska Türklerine yönelik sık sık etnik katliamlar yaşanmıştır. Çalışmamızda ana tezimiz; sürgün ile sonuçlanan bu politikalardan, fiilen, siyaseten ve hukuken devam edegelen bu sürgün halinden Rusya Federasyonu’nun sorumlu olduğunu ortaya koymaktır. En büyük arzuları sürgün öncesi yaşadıkları atayurtları Ahıska’ya dönmek olan ve Anavatandan uzak yaşadıkları her coğrafyada baskılara ve saldırılara maruz kalan Ahıska Türkleri, haklarını savunacak tek devlet olarak Türkiye’yi ve sığınacakları tek yer olarak da Anadolu’yu görmüşlerdir.
Anahtar kelimeler: Etnogenez, Ahıska Türkleri, Sürgün, Gürcistan, Rus İmparatorluğu, SSCB, Türkiye.
