Yunus KARAAĞAÇ

Sahip olduğu toplumu veya toplumları korumak, adaleti tesis etmek ve ortak refah sağlamak üzere bireyler tarafından meydana getirilen devlet aygıtı, bünyesinden çıkan hükümetler yoluyla ülke yönetimini elinde bulundurmaktadır. Söz konusu yönetim erkini oluşturan yasama, yürütme ve yargı birimlerinin oluşumu ve kullanımına yönelik geleneklerin ve kuralların belirlenmesi ve siyasi iktidarın belirlenen sınırlar içine dahil edilebilmesi fikri ise oldukça eskiye dayanmaktadır. Konu hakkındaki tartışmalar Antik Yunan’dan Fransız Devrimi’ne ve günümüze intikal etmesine karşın bu çalışmada Montesquieu ve J. J. Rousseau’nun savları ön planda tutulmuş olup, kuvvetler birliği ile kuvvetler ayrılığı prensiplerinin ardındaki sosyal tabakalaşmanın etkisi irdelenmeye çalışılmıştır. Amcasından Baronluk unvanını ve hatırı sayılır miktarda mirasını devralan Montesquieu ile doğduğu günden öldüğü güne kadar sefalet dolu bir yaşam süren ve toplumsal tabakalaşma olgusunun en alt kısmında yer alan Rousseau arasında; sosyal statü, dünya algısı ve politik görüş açısından bir ters simetri mevcuttur. Bu doğrultuda Montesquieu’nun asil soylu olarak kaynaklara ulaşma ve siyasal yaşama dahil olma konusunda zorluk çekmemesi ve bu bağlamda kuvvetler ayrılığı prensibini kuramsallaştırdığı savından hareket edilmiş, toplumsal hiyerarşinin en düşük seviyesinde kendine yer bulan Rousseau’nun güç elde etme ve gücü koruma dürtüsünün kuvvetler birliği prensibini yoğurduğu görüşü baz alınmıştır. Bu durum tespiti neticesinde Montesquieu ve Rousseau’nun sosyal statüleri ile ekonomik koşullarının güçler birliği ve güçler ayrılığı ilkelerine muhtemel etkileri ortaya konulmuş, yöntem olarak da literatür taraması tercih edilmiştir.  Bu çalışma, toplum tarafından dışlanan ve bu sebeple güç elde etme arzusu içinde olan bireylerin veya grupların; iktidara, otoriteye ve kaynaklara ulaşabilme konusunda, toplumsal tabakanın üstünde yer alan bireylere oranla büyük önem atfettikleri hipotezi ölçüsünde hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kuvvetler Ayrılığı,Montesquieu, Kuvvetler Birliği, Rousseau, Tabakalaşma