Ali DUYMAZ

Şamanizm, animizm temeline dayanmaktadır. Animizm, canlı ya da cansız her varlığın içinde bir ruhun ya da gizli bir hayatın bulunduğu inancına dayanır. Şamanizm aslında uygulamalı animizmdir, yani pratik bir canlıcılıktır. Çünkü tabiat, tanrıları ve ruhlarıyla canlıdır ve evrenin bütünü ancak birbirine bağlı olarak kavranabilir. Şamanlar bu kavramayı üst düzeyde gerçekleştirebilen yapılarıyla ruhlar ve tanrılarla insan arasındaki ilişkiyi sağlayan arabuluculardır. Tekerlemelerin kökeni ve teşekkülünde de Şamanizm unsurları vardır. Bir takım tekerlemelerin kökenleri çok eski şaman dualarına, özellikle İslâm öncesi dinî törenlerde söylenen sözlere kadar uzanmaktadır. Bu tip tekerlemeler günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Bu bildiride, tekerlemelerin kökeninde yatan Şamanizm unsurları çeşitli Türk boylarından verilen örneklerle açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Şamanizm, animizm, şaman, dua, tekerleme.