Erkan CEVİZLİLER

Amerikalı misyonerler Osmanlı topraklarına geldikten sonra araştırma faaliyetine girişmişler ve yoğunlaşacakları hedefkitle olarak Ermenileri belirlemişlerdir. Misyonerlerin Osmanlı topraklarındaki çalışmalarının önemli bir uzvunu eğitim konusu teşkil etmiştir. Bu doğrultuda, çeşitli seviyelerde çok sayıda okul açmışlardır. Ancak okullarında verdikleri eğitimle, Osmanlı Devleti’nde sosyal ve siyasi manada birçok sıkıntının yaşanmasına sebep olmuşlardır. Diğer faktörlerle birlikte Ermeni ayaklanmalarının fikirsel zeminini hazırlamışlardır. İsyanları ve isyanlara karşı Osmanlı Devleti’nin tutumunu çarpıtarak batı kamuoyuna aktarmışlardır. Ermenileri Amerikan menfaatleri doğrultusunda kullanmışlardır. Rus Miralayı Putyata yazmış olduğu 1895 tarihli raporunda Amerikalı misyonerler, Osmanlı Devleti’ndeki faaliyetleri ve misyonerlerin Ermenilerle ilgili olan çalışmalarına yönelik önemli bilgiler vermiştir. Ayrıca Amerikan okullarının yapılandırılmasını, her bir kademede okutulan derslerini ve içeriklerini izah etmiş, bu konudaki yorumlarım dile getirmiştir.

Anahtar Sözcükler: Osmanlı Devleti, Miralay Putyata, Amerikalı Misyonerler, Ermeniler, Eğitim.