Ünal KALAYCI

Bu yazıda Kahramanmaraş yöresinden derlenen fıkralar konularına göre tasnif edilmiş ve bu fıkralardan hareketle yörenin kültürü hakkında bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. Anonim halk edebiyatı ürünleri arasında önemli bir yere sahip olan fıkra türü için kaynaklarda çeşitli tanımlar verilmektedir. "Kısa ve özlü anlatımı olan, nükteli, güldürücü hikâye, anekdot."1 "Fıkralar, motife yer veren kısa anlatmalardır."2 “Umumiyetle gerçek hayat hadiselerinden hareketle ‘hisse’ kapmayı hedef tutan ve temelinde az-çok nükte, mizah, tenkit ve hiciv unsuru bulunan sözlü, kısa, mensur hikâyelere ‘fıkra’ denir.”3 “Fıkralar genellikle tek olay üzerine kurulur. Fıkraların merkezinde İnsan-insan, insantoplum ilişkisi vardır. Toplum yaşayışının çelişkileri, düşünce ve davranış farklarından doğan çatışmalar fıkraların konularını oluşturur.” 4 İki yıla yakın bir süredir derlenen “Bir yöre halkıyla ilgili olan” fıkralar diye sınıflandırılabilecek Kahramanmaraş fıkralarından 140 tanesini seçilerek kitaplaştırma sürecine girildi. Bu yazı ile Kahramanmaraş fıkralarının konularına göre tasnif denemesi yapıldı. Bir konuda üç ya da daha fazla fıkra derlenmişse bunlar bir başlık altında toplandı. Fakat o konuyla ilgili fıkraların hepsi bu yazıya alınmadı. Bu yazıda toplam 54 fıkra yer almaktadır. Konu başlıkları sayılarla numaralandırılmış olup her fıkranın alındığı kaynak dipnotta yazıldı. On sekiz bölümden oluşan yazıda her başlık altında açıklamalar yapıldı. Yazıya alınan fıkralardan hareketle sonuç bölümünde çıkarımlar yapıldı.

Anahtar Kelimeler: Fıkra, Kahramanmaraş fıkraları, fıkralardaki yaşam.