Emel YURTSEVER

Türkan YİĞİT

Adler’e göre insan davranışının oluşumunda kalıtımsal faktörler kadar sosyal çevre, bireyin çevresiyle yaptığı etkileşimler ve etkileşim süreci içinde fenomonolojik anlamlandırmaların da önemi vardır. Adler Kuramı’na göre birey seçicidir, tektir, karar alabilen ve hayatını şekillendirebilen bir varlıktır. İnsanın temel amaçları ve yaşamsal görevlerine değinilen kuramda; bireylerdeki organ eksikliği, aşağılık duygusu, sosyal ilgi ve doğum sırası gibi kavramların yaşam tarzını etkilediği; düşünce, duygu ve davranışların oluşumunda etkili olduğu vurgulanır. Kuramın temel kavramlarının birey, aile, grup ve toplumla çalışan Sosyal Hizmet disiplini için katkı sağlayıcı olduğu; terapötik ilişki kurulurken kuramdan faydalanıldığı ve insan davranışını anlamada geniş perspektif sunduğu bilinmektedir. Teorinin daha iyi anlaşılması ve yaşamsal olaylar içinde değerlendirilebilmesi için vaka örneği üzerinde çalışmanın faydası yadsınamaz. Vaka örneği olarak, yazınsal kaynaklar kadar özellikle gerçek yaşam öykülerinden uyarlanan filmlerin analizinden de yararlanılmaktadır. Multidisipliner bir bilim olarak Sosyal Hizmet‘in sanatla da iç içe olması nedeniyle, sinemada yayınlanmış bir film üzerinden kuramı derinlemesine gözlemlenmek ve yorumlamak mümkündür. Bu nedenle, bu çalışmada sinema filminin analizi Adler Kuramı perspektifinden yorumlama yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Kuramın temel ilkeleri ve insana bakış açısı filmdeki somut olaylar üzerinden aktarılmıştır. Bu bağlamda Adler Kuramı ile birçok açıdan bağlantılı olduğu düşünülen, gerçek bir yaşam hikâyesinden uyarlanan ‘Yetenekli Eller: Ben Carson Hikâyesi’ filminin analizi yapılarak ‘Adleryen Bakış Açısı’yla film yorumlanmıştır. Çalışmanın amacı, sanat ve sosyal hizmet alanlarının kesişiminde insan psikolojisini anlamaya yönelik farklı bir bakış açısı sunmaktır.

Anahtar Kelimeler: Adler kuramı, aşağılık duygusu, sosyal ilgi, doğum sırası, cesaretlendirme.