Aleksandre MGEBRISHVILI
19. ve 20. Yüzyılların şafağında Anton oğlu Samson Basişvili Tskhinvali bölgesinin edebiyat camiasının ileri gelen isimlerden biriydi. Kendisi Tskhinvali yakınlarındaki Kurta köyünde doğmuştur. 1860 nüfus sayımına göre Kurta köyünde Basişvililerin sekiz hanesi vardır (bu soyadın Oset kökenli olduğuna dair iddialar olsa da kayıtlara göre onların etnik açıdan Gürcü olduklarını gösterir). Basişvili'nin soyadı, önceki yüzyıllara ait bazı tarihi belgelerde geçmektedir. Örneğin, Levan Maçabeli'nin Meladze soyadında olan bir kişiye verdiği tarkhanlık belgesi “Bu kelimenin iki anlamı vardır: 1. Çeşitli ayrıcalıklar sağlayan bir unvan olan büyük feodal bey unvanı; 2. Bir çiftçiyi, tüccarı, din adamını veya diğer kişileri vergilerden muaf tutan muafiyet belgesi.) 18. yüzyılın ilk yarısı tarihli olup tanıklar listesinde Katsia Basişvili'den bahsedilmektedir. Ayrıca 1714’te Parsadan ile Alkhaz Maçabelilere ve Beri Akhalkatsişvili’ye ait satın alma belgesinde şahit olarak İvane Maisuradze, Giorgi Goginaşvili, Beri Mamukaşvili ve diğerleri ile birlikte Sekhnia Basişvili’nin adı da geçmektedir. Aynı belgede Sulkheli ve Ertpir Basişvililerden de yani tüm Basişvililerden bahsedilmektedir. Kurta köyünde bu soyadı taşıyan insanlara “Mğvdliaanti” yani “Rahipgil” diye lakap da verilmişti. Anton Basişvili (rahip), Manase Basişvili (rahip) ve Samson Basişvili (rahip) Kurta Meryem Ana Kilisesi'nin avlusuna gömülmüşlerdir. Çalışmamızın konusu da Samson Basilaşvili olmuştur.
Basişvili'nin çağdaş yazarlar ve halkın kanaat önderleriyle yakın ve dostane ilişkileri vardır. Kendisi yazarlık ve gazetecilik faaliyetlerinde bulundu. Yayınlarında ana tema olarak köyünde devam eden süreçlerden, tarım işlerinden, eğitim kurumlarının eksikliğinden bahis ve ele alış vardır.
Samson Basişvili, din adamı ve yayıncılık çalışmalarına ek olarak, bölgenin kültürel yaşamına da aktif olarak katılmıştır. Basişvili’nin adı Gürcüler Arasında Okuryazarlığı Yayma Derneği'nin Tskhinvali şubesinin arşiv materyallerinde de defalarca geçmektedir.
Anahtar kelimeler: Gürcistan, Tskhinvali, Samaçablo, Edebiyat, Halkçılık, Maçabeliler, Kültür, Eğitim.
