Abdulsemet YAMAN

Eda AKGÜL ARSLAN

Cihan ARSLAN

Büyük Selçuklu Devleti'nin temelleri Oğuzların Kınık boyuna mensup olan Selçuk Bey tarafından 1020'li yıllarda atılmıştır. Selçuk Bey'in yeğenleri Tuğrul Bey ve Çağrı Bey tarafından ise bağımsız bir devlet haline gelmiştir. Gaznelilere karşı kazanılan Dandanakan savaşından sonra tam anlamıyla bir devlet olmuştur. Bir dönemler dünyanın en büyük imparatorluğu ve en güçlü devleti olmuştur. Oldukça geniş bir coğrafyada eyaletler şeklinde varlığını sürdürmüştür. Devlet yönetim ve teşkilatlanma konusunda büyük adımlar atmış ve birçok devlet adamı ve ilim adamı yetiştirmiştir. 1157 yılında Sultan Sencer’in ölümüyle devletin varlığı sona ermiştir. Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlı eyaletler ise bir süre daha bağımsız olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Ancak bu durum çok sürmemiştir sadece Anadolu Selçuklu Devleti yüz yıl kadar daha yaşayabilmişlerdir. Osmanlının temeli olan Anadolu Selçuklu Devleti yönetim ve idare bakımından Türkiye'nin yönetim yapısına dolaylı olarak katkıda bulunmuştur.

Bu çalışmanın amacı başta Türkiye olmak üzere birçok devlete gerek yönetim yapısı gerekse diğer alanlarda örnek olarak katkıda bulunan Büyük Selçuklu Devleti’nin temel yapısını analiz etmektir. Büyük Selçuklu Devleti’nin incelenmesinin başlıca sebepleri ise bu devletin kısa sürede büyük bir coğrafi alanda hâkimiyet sürerek gücünü arttırmasıdır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden anlatıma dayalı yöntem kullanılarak açıklamalar yapılmıştır. Büyük Selçuklu Devleti’nin genel yapısının daha iyi kavranması amacıyla öncelikle kuruluş dönemine değinilmiş daha sonra idari teşkilat ve yönetim yapısı detaylı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Anadolu Selçuklu, Büyük Selçuklu, Devlet, Yönetim, İdare.