Ioseb ALIMBARASHVILI
Makalede ünlü Gürcü tarihçi, tiyatro yazarı ve Gürcistan’da arkeoloji araştırmaların kurucularından biri olan Konstantine Oğlu Dimitri Meğvinetkhutsesişvili’nin 1848 - 50 yıllarında Kartli (Gürcistan) ve Tao – Klarceti’de (Gürcü bilim literatüründe bu isim Günümüz Türkiye’nın Artvin ve kısmen Erzurum Mıntıkalarınına denir) yapacağı seyahat planı tetkik edilmiştir.
Konstantine Oğlu Dimitri Meğvinetkhutsesişvili 1815 yılında Gori ilçesine bağlı Khidistavi köyünde, kiliseye vergi ödeyen derebey Konstantine Meğvinetkhutsesişvili ve Ana Tsinamdzğvrişvili'nin evliliğinden doğan kişidir.
Dimitri’nin ataları Toma ve Paata Meğvinetkhutsesişvililer Kral II. Erekle’nin (XVIII.Yüzyıl) sarayında üst düzey makamlardan sayılan “Mihmandarbaşılık - Teşrifatçılık” görevinde yer almışlardı (görevleri kraliyet sarayında onur konukları ağırlamakla ve iade-i ziyaretten ibaretti). Meğvinetkhutsesişvili soyadı bağcılık ağası anlamına gelir. Sarayda bu makam Kral Tamar döneminden (XII-XIII. y.y.) beri mevcuttu. Bu makam sahipleri şarap için vergi toplardılar, üzüm bağlarının üretim ve işlenmesini denetlerdiler v.s.
Dimitri Meğvinetkhutsesişvili'nin iki erkek ve iki de kız kardeşi vardı. Damatları olan Ioseb Mamatsaşvili ve Dimitri Bakradze ünlü siyasetçi ve tanınmış kişilerdi.
- Meğvinetkhutsesişvili 6 Aralık 1878'de vefat etti ve memleketi Khidistavi köyü Zedaveli mezarlığına toprağa verildi.
- Meğvinetkhutsesişvili’nin çalışmaları ünlü Fransız bilim adamı ve Kartvelolog Marie Brosset, tiyatro uzmanı V. Gunia, yazar O. Kasradze ve diğerleri tarafından fazlasıyla takdir edilmiştir.
Makalede gezginin, Kartli’de ziyaret ettiği eski manastırların, kiliselerin, mezarlıkların, kiliselerde muhafaza edilen eski Gürcü el yazmaların, fresklerin, taş ile fresk yazıtların ve tahkimatların o dönemdeki durumu ele alınmıştır. Ayrıca Dimitri Meğvinetkhutsesişvili'nin M. Vorontsov, M. Brosset, Kontes Uvarova, Pl. İoseliani, G. Eristavi, A. Tsereteli ve diğerleri gibi bilim adamlar ile siyasetçilerle ilişkisi anlatılmıştır.
Anahtar kelimeler: D. Meğvinetkhutsesişvili, M. Brosset, M. Vorontsov, D. Bakradze, Kartli’de seyahat, Tao - Klarceti, eski el yazmaları, taslak ve fresk yazıtları
