Aytunç AYDIN

Türk Müziği’nde taksim, açış, gazel gibi formlar usûlsüz olarak icrâ edilen serbest ritimli ezgilerdir. İcrâ edilen serbest ritimli ezgi örnekleri ile bu örneklerin dikte edilmesi sonucu yazılan notaların olabildiğince uyum içerisinde olması için müzik yazılımlarından yararlanmak önem arz etmektedir. Çalışmada serbest ritimli ezgilerin kullanışlı ve doğru bir şekilde dikte edilmesinde finale music programından nasıl yararlanılması gerektiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada, bu amaçla yapılması gereken işlem basamakları görsellerle açıklanarak anlatılmıştır. Serbest ritimli ezgi örneği olarak Davut Sulari tarafından Tan Yıldızı adlı uzun havada icrâ edilen ve 31 saniyeden oluşan giriş bölümünde yer alan açış seçilmiştir. V. 26 sürümlü finale music yazılımının yanı sıra incelenen icrâ örneğinde yer alan gerekli perdelerin frekans değerlerini ölçmek amacıyla Melodyne (versiyon 4.1.0.001) ve Sound Analysis Oscilloscope (versiyon1.1/7) yazılımları kullanılmıştır. Çalışmada veriler belgesel tarama (doküman metodu) ve görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Finale music programında bulunan MIDI/Audio özelliği, ilgili icrâ örneğinin dikte edilmesinde pratik bir kullanım olanağı sağlamıştır. Söz konusu özellik, icrâya ait ses dosyasını ölçü sayılarına bölerek bu ölçülerdeki sesler ile yazılan notaları eş zamanlı olarak duyurabilmektedir. Bu eş zamanlı işlem ve ayrıca ölçülerdeki bölünmüş ses dosyalarının istenilen tekrarlarda dinlenebilmesi notaların tespitini kolaylaştırmış ve doğruluk payını yüksek ölçüde artırmıştır. Çalışmanın, konuya dair yapılacak yeni çalışmalara fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türk müziği, serbest ritimli ezgi, finale music, Davut Sulari, açış.