Ahmet TERZİ

Muhasebe bilgisi kişiler, ticari örgütler, toplumlar ve devletler için son derece önemlidir. Bu öneme binaen bilginin hangi kritere göre üretileceği ve sunulacağı da bitmeyen bir tartışma konusu olmuştur. Muhasebe bilgisinin nasıl üretileceği ve sunulacağı ile ilgili yapılan düzenlemeler, sonuçlar üzerinde de önemli değişiklikler meydana getirecektir. Bu nedenle sermaye sahipleri, iktidarı elinde bulunduran siyasal eğilim ve hakim ideoloji daima muhasebe düzenleyicileri üzerinde baskı oluşturmuşlardır. Eleştirel Muhasebe literatürü, bahsi geçen müdahalelerin ülkeden ülkeye değişebileceğini; bazen muhasebe ile ideolojinin bazen ise muhasebe ile siyasetin girift ilişkiler içeririsine girebileceğini göstermeye çalışmıştır. Bu mücadelenin temel sebebi “muhasebe bilgisinin, yani gücün, nasıl oluşuturulacağını ve sunulacağını kim belirleyecek?” sorusuna verilecek cevaptır. Cevaplanması gereken bir başka soru ise, bu araçsallığın muhasebenin varlığı ile birlikte gelen bir zorunluluk olup olmadığıdır. Yani muhasebe özü gereği gücün etkisinde olan bir araç mıdır? Yoksa hakim ideoloji ya da siyasal iktidar tarafından maniple edilen bir bilim midir? Bu çalışma, muhasebeye ilişkin düzenlemeler üzerindeki siyasal ve ideolojik etkileri araştıran güncel akademik çalışmalara odaklanmaktadır. Ele alınan çalışmaların kimisi ABD'deki politika ve muhasebe arasındaki ilişkiye odaklanırken diğerleri Çin'deki muhasebe düzenlemeleri ile ideoloji arasındaki ilişkileri incelemektedir. Makalenin amacı, 2005 yılı sonrası eleştirel muhasebe literatüründe yer alan; muhasebe ile politika ve ideoloji arasındaki karmaşık ilişkiyi çok boyutlu açıkladığı düşünülen ve günümüz iktisadi dünyasının iki zıt kutbunu temsil eden ABD ile Çin arasında karşılaştırmalı bir analiz olanağı sunan kimi çalışmaları tanıtarak ve özetleyerek araştırmacıların ilgisine ve tartışmasına sunmaktır.

Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Politika, İdeoloji, Muhasebe Standartları, Muhasebe Düzenlemeleri