İbrahim GÜL

Alevilik, İslam dininin farklı bir yorumu ve bir yaşam biçimdir. Alevi yaşantısını en iyi açıklayan model, Hacı Bektaş Veli'nin dört kapı kırk makam öğretisidir. Aleviler kendilerini bu öğretinin ikinci kapısında görürler. Tarikat kapısı olarak nitelenen bu kapısın ilk makamı, Alevi bir inanç önderine bağlanmayı gerekli kılar. Alevi inanç önderleri Aleviliğin günümüze kadar gelmesine önemli katkı sağlamış kişilerdir. Alevi inanç önderlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını konu alan bu çalışma, kaynak taramaya dayalı kuramsal bir çalışmadır. Önce Alevi inanç önderleri ve hizmetkâr liderlik konuları ayrı başlıklar altında incelenmiş ve daha sonra Alevi inanç önderlerinin göstermesi gereken liderlik davranışları başlığı altında sentez yapılmıştır. Alevi inanç önderleri, Alevi inancının yaşatılmasında önemli bir konuma sahiptirler. Ancak günümüzde halkın eğitim seviyesinin artmasıyla birlikte Alevi inanç önderlerinin işi de zorlaşmıştır. Geleneksel dedelerin kendilerini güncellemeden gençleri ikna etmesi gittikçe güçleşmektedir. Bu bakımdan inanç önderi dedelerin liderlik davranışları göstermeleri kaçınılmaz olmuştur. Hizmetkâr liderlik, inanç önderlerine uygun düşen bir liderlik biçimi olup, hizmet etmeyi odak noktasına kabul eder. Alevi inanç önderlerinin de hizmet ehli, başkalarını dinleyen, onlarla duygudaşlık kuran, gerçeklerin farkına varabilen ve kendi taliplerini ikna edici yeteneklere sahip olmaları gerekir. Ayrıca inanç önderi dedeler, ileri görüşlü ve olayları iyi kavrayan ve insanların kendilerini geliştirmelerine yardım eden özelliklere de sahip olmaları gerekir. Dede birleştirici olmalı, bir Anadolu deyimiyle onlara çobanlık yapabilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Alevilik öğretisi, Alevi inanç önderi, hizmetkâr lider, liderlik davranışları, eğitim