Iasha BEKADZE

Osmanlı taşra teşkilatının, en küçük birimden en büyüğe doğru, köy, nahiye, kaza, sancak ve eyalet (vilayet / beylerbeylik) şeklinde kurulduğu bilinmektedir. Bu örgütlenmede birleşmek kaydıyla köyler nahiyeleri, nahiyeler kazaları, kazalar sancakları, sancaklar da eyaletleri (vilayet / beylerbeylik) teşkil etmekteydi. 624 yıl ayakta kalmış Osmanlı Devleti’nin idarî yapısı iç ve dış şartlara göre zaman zaman değişmiştir. “Vilâyet” tabirinin bu süreçte değişik idarî birimleri ifade ettiği şu üç dönemde görülmektedir: 1. Beylerbeylik Sistemi Dönemi- 1326 - 1591 arası; 2. Eyâlet Sistemi Dönemi- 1591 - 1864 arası; 3. Vilâyet Sistemi Dönemi- 1864-1922 arası. 624 yıllık uzun bir zamanda “vilâyet” tabirinin, “kasaba”, “nahiye”, “kaza”, “sancak”, “kale”, “şehir”, “ülke”, “baba yurdu”, “eyâlet” ve “il, vilâyet” anlamlarında kullanıldığı görülmüştür. Bu incelemede, ilk defa olarak “vilâyet” tabirinin değişik ve farklı anlamlarda kullanılmasını üç dönem olarak delirlemeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler: Beylerbeylik,Vilâyet, Eyâlet, Sancak, Nahiye