Arzu TUYGUN TOKLU

İsmail Tamer TOKLU

Dünyada önceden hiç olmadığı kadar pek çok insan artan şekilde deprem, sel, orman yangını, toprak kayması gibi afetlere maruz kalmaktadır. Tüm dünyada iklim değişiminin sonucu ortaya çıkan sel, yangın, kuraklık gibi afetler, tektonik olaylar neticesinde ortaya çıkan depremler önemli can ve mal kaybına neden olmaktadır. Türkiye için yaşanan deprem afetleri, beklenen Marmara depremi ülkenin geleceğini stratejik olarak tehdit eden afetlerdir. Kamuoyunun afetlerin getirdiği olumsuz sonuçlara yönelik farkındalığı yüksek olmasına rağmen, yeterli risk algısının olmaması afete hazırlık ve önleminin benimsenmemesine neden olmaktadır. Afetlerin oluşturduğu bu tehditlere karşı nasıl bütünsel bir yaklaşımla yanıt verileceği konusu önemli kararlar arasındadır. Afet riskinin olduğu bölgelerde yaşayanların risk algısının geliştirilmesi afetlere zamanında müdahale etme yeteneklerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir. Bu çalışma ile insanların afetlere yönelik risk algılarının afetlere yönelik tutum ve hazırlık niyetine etkisi araştırılmaktadır. Araştırmanın verileri kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen kişilere uygulanan web tabanlı anket ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde PLS tabanlı yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Pazarlama bakış açısı ile yapılan bu çalışmada elde edilen bulgulara göre risk algısı, algılanan kırılganlık ve algılanan şiddet üzerinde etkilidir. Algılanan kırılganlık ve algılanan şiddet, afete yönelik tutum üzerinde etkilidir. Afete yönelik tutum ve güven de afete hazırlanma niyetinde etkilidir. Buna göre her bölgenin mevcut riskine göre insanlara afete hazırlık eğitimlerinin verilmesi ve bunun sürdürülebilirliğinin sağlanması uygun olacaktır. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili kamu, özel ya da sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerini planlamasına destek olabilir.

Anahtar kelimeler: Afet, Risk algısı, Tutum, Hazırlanma niyeti