Özlem Muraz BUDAK

Bu çalışma, Osmanlı Devleti’nin II. Meşrutiyet dönemi Kosova vilayetinde kaydedilen suç istatistiklerini tarihsel ve sosyolojik bir çerçevede ele almaktadır. T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Rumeli Müfettişliği arşivlerinde yer alan Kosova Ceraim Defteri’nden elde edilen veriler, bölgedeki suç türlerinin dağılımını, suç oranlarının etnik ve dini gruplarla ilişkisini ve Osmanlı yönetiminin asayiş politikalarının etkisini kapsamlı bir biçimde analiz etmektedir. Cinayet, yaralama, gasp, eşkıyalık ve kamu düzenine karşı işlenen suçlar incelenerek, bölgenin sosyal ve siyasi yapısı üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Bulgular, özellikle etnik gruplar arasındaki gerilimlerin suç oranlarını artırdığına işaret etmektedir. Sırp ve Bulgar çetelerinin Osmanlı yönetimine karşı gerçekleştirdiği şiddet eylemleri, bölgedeki güvenlik sorunlarını derinleştirmiştir. Ayrıca, yerel aşiret yapılarının ve geleneksel kan davası anlayışının suç oranlarını yükselten temel faktörlerden biri olduğu tespit edilmiştir. Kosova Ceraim Defteri’nde kayıtlı suç istatistikleri, bu dönüşümlerin toplumsal yansımalarını analiz edebilmek için önemli bir veri kaynağı olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, Osmanlı Devleti’nin bölgedeki güvenlik politikalarının etkinliği ile birlikte, Kosova vilayetinin toplumsal dinamikleri ve etnik gerilimlerin kriminal olaylara nasıl yansıdığı ortaya konulmaktadır. Osmanlı’nın merkezileşme çabalarının başarısız olduğu ve bölgenin artan suç oranları nedeniyle Osmanlı yönetimi için giderek daha zor yönetilebilir hale geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin Kosova vilayetindeki suç kayıtlarının tarihsel ve toplumsal bağlamda değerlendirilmesi açısından önemli bir katkı sağlaması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kosova, Ceraim, Suç, II. Meşrutiyet, Asayiş, Balkanlar