Luay Hatem YAQOOB

Dillerin etkileşimi uzun dönemlerin geçmesiyle gözlemlenen doğal bir olgudur. Bir dil başka bir dil ile doğrudan veya dolaylı olarak bağlantı kurduğunda diller birbirine nüfuz eder. İster eski olsun ister yeni, dünyadaki tüm dillerin birbirini etkilemesi ve aynı şekilde birbirinden etkilenmesi normaldir. İnsanların birlikte yaşamaları sonucunda diller arasında etkileşimlere ve kelime geçişlerine tanık olunmaktadır. Farklı topluluklar arasında çeşitli ilişkiler geliştirilmesi, halkların komşuluk bağları, etnik ve dini bakımdan saf olmayan yapıların oluşması neticesinde dillerin değişmesi ve birbirinden etkilenmesi kanun niteliğinde bir realitedir. Bu araştırma Türkçe ve lehçelerini genel hatlarıyla incelemenin yanında onlarda meydana değişimleri ele almayı amaçlamaktadır. Üç bölümden oluşan çalışmada Türkçe ve Arapça arasındaki benzer yönler ortaya konmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde, Türkçenin ortaya çıkışından ve günümüzdeki şekline ulaşıncaya kadar geçtiği dönemlerden bahsedilmektedir. İkinci bölümde Arapçanın Türkçeye etkisi, aralarındaki etkileşim ve benzerlikler işlenmektedir. Üçüncü bölümde ise Türkçenin Arapçadan etkilendiği en önemli meseleler ve alanlar değerlendirilmektedir. Araştırmada, Türkçenin Arapçadan etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda en önemli faktörler, Türk halkının çoğunluğunun İslam dinine inanması ve İslam’ın kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’in Arapça olmasıdır. Osmanlı Türkçesinde Arapçanın izlerini bariz bir şekilde görmek mümkündür. 1928 yılında gerçekleşen harf inkılabı ve devamındaki dilde sadeleştirme hareketi ile birlikte, Arapça etkisinin eskiye oranla giderek azalmaya başladığı anlaşılmaktadır. Buna rağmen Arapça, ortak kelimeler bakımından Türkçe üzerindeki en etkili yabancı dil olma özelliğini korumaktadır.

Anahtar Kelimeler: Dilbilim, Dilsel Etkileşim, Arapça, Türkçe, Diller arasındaki benzerlikler.