Hüseyin TÜRK

Nusayriler Lübnan, Suriye ve Türkiye’nin güneyinde Adana, Mersin ve özellikle de Hatay’da yaşamaktadır. Hatay’da yaşayan Nusayriler, Türkiye’de yaşayan diğer etnik gruplara göre, daha kapalı ve daha gizli bir cemaat örgütlenmesine sahiptirler. Nusayriliğin en belirgin özellikleri; Hz. Ali’nin tanrılaştırılması, Hızır inancı ve türbe inancının güçlülüğü, tenasüh, tevil ve takiyye, Hıristiyan bayram ve törenlerinden etkilenme ve amcalık geleneği Nusayriliğin en belirgin özellikleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Amcalık geleneği, sadece bir enkültürasyon aracı değil, aynı zamanda, Nusayri erkek çocuklarına sosyal davranış biçimleri ve Nusayriliğin dini bilgilerini de öğretildiği, bir ergenliğe geçiş ve dine giriş ritüeli olarak da görülebilir. Dine/yola giriş ritüeli, aynı zamanda bilinçli bir kültürleme örneği olarak da değerlendirilebilir. Dine/yola giriş törenleri, bir topluluğu birbirine bağlayan toplumsal değer ve fonksiyonlarının yanı sıra, inancın sürekliliğinin sağlanması bakımından da oldukça önemlidir. Bir sanal akrabalık biçimi olan amcalık geleneği, aynı zamanda erkek çocuğa Nusayri kültürel kimliğinin kazandırıldığı bir eğitim sürecidir. Bu çalışmada amcalık geleneği din dışı bilimsel bir yaklaşımla alan araştırması “field work” tekniğiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hatay, Alevilik, Nusayrilik, Amcalık geleneği, Dine/yola giriş ritüeli.