Maka BERİDZE

Gürcü tarihi kaynaklarında Gürcistan’ın serhat bölgesi olan Cavakheti’de meydana gelen dil ve etnik açıdan var olan değişiklikler mevcuttur.

Günümüzde Cavakheti Bölgesi’nde yan yana din ve kültür açısından birbirinden farklı olan Gürcüler, Ermeniler ve Ruslar yaşamaktadır. Bu insanlar birbirini etkiler ve halka açık yerlerde birbirleriyle özgürce iletişim kurarlar. Aynı kanunlara uyarlar ve genellikle aynı tür devlet okullarında eğitim alırlar. Bununla birlikte, aralarındaki sık ve düzenli etkileşimler en önemli ve kültürel farklılıkları ortadan kaldırmaz. Her grup, farklı özelliklerde ortaya çıkan özel geleneklerini, değerlerini, isteklerini korur.

Cavakheti'deki dil durumuna gelince, özellikle iki dilliliğe odaklanmamızı uygun gördük. Çünkü buradaki dil durumunu göz önünde bulundurduğumuzda dillerin kullanımında değişikliklere tanık oluyoruz. Bununla birlikte, iki dilli faktörlerde de değişiklikler izlenmektedir. Cavakheti'de, dilbilimsel açıdan iki dillilik bileşeninin dil kullanım alanlarını yeniden dağıtılmasına neden olacak bir süreç başlamış ve bu durum her dilin işlevselliğini doğrudan etkiler. Bahsedilen mesele konu üzerindeki ilgiyi daha da artırır.

Makalede, tarihi kaynaklara dayalı Cavakheti Bölgesi’nde kullanılan dillerin farklı zamanlarda değişkenliğe yol açan süreçler mümkün olduğu kadar değerlendirilmiştir. Bugün Cavakheti'de kullanılan Gürcüce, Rusça, Ermenice ve Türkçe dil alanları tespit edilmiştir. Dil politikasının bakış açıları ve devlet dilinin işleyişinin özellikleri özetlenmiştir. Tarihi olaylar günümüz duruma göre değerlendirilmiş ve Cavakheti'deki dilsel durumu etkileyen ana faktörler tanımlanmıştır.

Makaledeki araştırmada dilbilimsel bir disiplin olarak sosyolengüistik, saha araştırmaları (anket, röportaj, doğrudan gözlem) ile analiz (gruplama, matematiksel istatistikler), tanım ve karşılaştırma-açıklama yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Gürcistan, Cavakheti, etnik azınlık, dil durumu, dil politikası, iki dillilik.