Kudret Safa GÜMÜŞ

Türk edebiyatında, karşılaştırmalı edebiyat ekseninde yapılan çalışmalar bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar incelendiğinde; Dîvân şiiri bağlamında da üzerinde çalışılmış, kayda değer eserler söz konusudur. Çalışmamızda; Dîvân şiirinin son döneminde kadın şâirlikleri ile karşımıza çıkan 19.yy’ın ilk yarısında yaşamış olan Leylâ Hânım ile 19. yy’ın ikinci yarısında hayat süren Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım’ın “‘âlem bu yâ” redifli gazelleri incelenerek karşılaştırmaya tabi‘ tutulacaktır. Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım, yaşadığı dönemde Kastamonu'da bulunan ve zaman zaman Kastamonu'ya uğrayan şâirlerle şiir sohbetlerinde bulunmuştur. Özellikle Vali Sırrı Paşa’nın Hânımı şâire Leylâ Hânım ile şiir sohbetinde bulunmuş olan Kastamonulu Bahar-zâde Feride Hanım, birbirlerinin şiirlerine nazîreler yazmışlardır. Bunun yanında, her iki şâir de intisap ettikleri tarikâtlere şiirlerinde değinmişler ve o tarikâtlerin kurucularını kendilerine “dest-gîr” saymışlardır. Leylâ Hânım Mevlevîlik tarikâtine intisap ederken, Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım da Halvetîliğin Şabâniyye kolunu oluşturan Şa‘bân Baba’ya intisap etmiştir. Bu çalışmamızda; iki dost hâmenin birbirinde yarattığı etki “‘âlem bu yâ” redifli birbirine nazîre olan gazellerden hareketle ortaya konulmuş olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Karşılaştırmalı Edebiyat, Dîvân Şiiri, Leylâ Hanım, Kastamonulu Bahâr-zâde Feride Hanım.