Muhsin ÇELİK

Klasik Türk şiirinde takılar güzelliği tamamlayan unsurlardır. Klasik Türk şiirinde şairlerin tamamı sevgilinin güzelliğini tasvir ederken takılardan yararlanırlar. Tasvir edilen sevgili daha çok üzerinde bulunan takılarla beraber şiirlere konu olurlar. Şiirler yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel yapısı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Bu çalışmada 16. yüzyıl şairi olan, Vusûlî Divanı’nda geçen takılarla ilgili unsurlar ve bu unsurların beyitlerde nasıl kullanıldıkları, hangi sözcüklerle birlikte kullanıldığında bu unsurlara çağrışımlarda bulunduğu üzerinde durur. Klasik Türk şiirinde sevgilinin güzelliğine güzellik katan unsurların olmaması düşünülemez. Vusûlî Divanı taranıp takılarla ilgili kaç tane unsurun olduğu ve bu unsurların hangileri olduğu üzerinde durulur. Çalışmada unsurlar baş takıları (mengûş), boyun takıları (tavk, silk-i cevâhir), bel takıları (kemer), el takıları (hâtem) olarak sıralanır. Klasik Türk şiirinde sevgiliyi en güzel ve en mükemmel şekilde tasvir etmek amaçlanır. Bundan dolayı konu aldığımız beyitlerde sevgili betimlenirken hem dönemi hem de o dönemde takılan takılar göz önünde bulundurulmuştur. Sevgili bazen ay olur geceyi süsler bazen de güneş olur günü aydınlatır. Sevgilinin bu güzel hali takılarla birleşince eşsiz bir manzara ortaya çıkar. Âşığın gözünde değerli olan sevgilinin değeri daha da artar. Tabii ki bu durum âşığın onu daha çok düşünüp aşkının daha da artmasını sağlar. Vusûlî, kendi dönemindeki takıları en ince ayrıntısına kadar işlemiştir.

Anahtar kelimeler: Vusûlî Divanı, takılar, klasik Türk şiiri, sevgili, âşık.